مفهوم دامپینگ
دامپینگ Dumping عبارت است از فروش کالا به قیمت کمتر از قیمت تمام شده آن در بازار خارج. به عبارت دیگر فروختن کالا به خارج با قیمتی پایین‌تر از قیمت داخل. معنی کلمه dump ارزان فروشی و قیمت شکنی است.
مثالی از دامپینگ
در نظر بگیرید هزینه تولید یک دستگاه خودرو پراید 20 دلار می‌شود. مسلم است که شرکت سایپا این کالا را برای کسب سود تولید می‌کند. برای این منظور، خودرو پراید را به قیمت 30 دلار به بازار می‌دهد. واضح است که سودش 10 دلار است.
حالا همین شرکت سایپا، خودرو پراید را به قیمت 15 دلار به عراق بفروشید چه اتفاقی می‌افتد؟! چرا باید ضرر 5 دلاری را قبول کند؟
شرکت سایپا در حال دامپینگ در عراق است.در واقع این شرکت با این کار اهداف بلند‌مدت دارد. مهم‌ترین دلایل سایپا از این کار می‌تواند به قرار زیر باشد:
- می‌خواهد مازاد موقت تولیدی خود را ضادر کند تا قیمت خودرو به علت افزایش عرضه، کاهش نیابد.
- می‌خواهد در مقابل ضرر های کوتاه مدت و دوره‌ای، بازار خود را در کشور مقصد پیدا کند.
آسیب‌های دامپینگ به کشور مقصد
حالا فکر کنید سایپا با قیمت 15 دلار خودرو پراید به عراق می‌فروشد. خودرو‌ساز عراقی در بهترین شرایط بتواند خودرو را به قیمت 20 دلار تولید کند. اما توان فروش آن خودرو به قیمت 15 دلار را ندارد. بعد از مدتی رقابت با سایپا در کارخانه‌اش را می‌بندد و میرود پی کارش! اینجاست که سایپا هدف و نیت اصلی خود را نشان می‌دهد. حالا همان خودروی 15 دلاری را می‌آید 35 دلار می‌فروشد. یعنی 15 دلار سود.
اما این بار رقیبی ندارد. هر قیمتی که بفروشد مشتری مجبور است از فروشنده انحصاری قبول کند.حالا تمام آن زیان ها را جبران می‌کند که هیچ، در آینده سود بسیاری را از آن خود می‌کند.
کشور مبدا حالا بیشتر از نیاز داخل، خودرو تولید می‌کند و بازار کارش فعال‌تر شده است. اما در کشور مقصد کارخانه‌ها بسته می‌شوند و کارگر ها بیکار.
ایران در چند سال اخیر مقصد دامپینگ شدیدی از کشور های مختلف از جمله چین بوده است. طبق قانون گمرک ایران، اگر کالایی کم ارزش یا تجملاتی تلقی شود به آن عوارض گمرکی تعلق می‌گیرد. این قانون یکی از عامل های پیشگیری کننده از دامپینگ در ایران است.
اما حالا بریم سراغ مفهومی مبتلا‌به‌تر:
دامپینگ فروشگاهی
دامپینگ فروشگاهی که در ایران به شدت رایج شده است. به این معنی است که یک فروشگاه زنجیره‌ای که نمونه های آن در حال زیاد شدن است. می‌آید و یک کالا را به قیمت پایین‌تر از قیمت واقعی و مصوب بازار می‌فروشد. مثلا روغن جامد حسین اثباتی😁 را با 30% تخفیف ویژه می‌فروشد. در این حالت آن سوپر مارکت کوچک محله می‌بیند کسی روغن‌های جامد را از او نمی‌خرد، دیگر آن روغن را نمی‌فروشد. با گسترش فروشگاه‌های زنجیره و ایجاد تخفیف های ویژه، تعداد کالاهایی که مغازه‌‌ها و سوپر مارکت‌های محلی می‌فروشند کاهش می‌یابد تا به جایی می‌رسد که اکثر سوپر مارکت های محلی ورشکست شده و از بازار خارج می‌شوند.
حالا میدان، میدان فروشگاه های زنجیره ای است. با اینجاد یک بازار انحصاری قیمت‌ها را بیشتر از ارزش واقعی کالا قیمت گذاری می‌کنند. اینجاست که تعداد بسیار زیادی مغازه کار بیکار شده است. قیمت های به شدت و نجومی بالاتر رفته است.البته در ایران به این نوع افزایش قیمت عادت کرده ایم😁.
خودمان هم باعث دامپینگ هستیم
وقتی خرید می‌کنیم چه اشکالی دارد به صورت توزیع شده خرید کنیم؟ مثلا شویندههای خود را از سوپرمارکت الف و خوراکی‌های خود را از فروشگاه ب تهیه کنیم. در این حالت ما کمک می‌کنیم در دو سوپرمارکت کار کند و همیشه در حال رقابت با یکدیگر باشند. پر واضح است که رقابت عرضه کننده به نقع مصرف‌کنندگان است.
چرا هر روز یه یک آژانس تاکسی زنگ می‌زنید؟ چرا همیشه از اسنپ استفاده می‌کنید؟ چرا همیشه از دیجی کالا خرید می‌کنید؟ چرا همیشه از یکی از انتشارات دانشگاه استفاده می‌کنید؟ چرا همیشه از یکی برند استفاده می‌کنید؟
در حالی که میتوانید سه روز هفته از یکی آژانس و 4 روز دیگر از آژانس دیگر استفاده کنید. یا 3 روز از اسنپ و 4 روز از تپسی. یا 1 خرید از دیجی کالا و 1 خرید از سایت دیگر. با این کار کمک می‌کنید درآمد و پول بین این عرضه‌کنندگان توزیع شود. انحصار بشکند. رقابت پر رنگ تر شود.
برای مثال من لب‌تاپ خودم رو از آل دیجیتال خریدم، گوشی خودم رو از دیجی کالا و گوشی مادرم رو از گوشی فروشی منطقه به صورت حضوری. یا برای مکالمات و SMS از ایرانسل استفاده می‌کنم، برای اینترنت همراه از رایتل و اینترنت منزل از آسیاتک.
شما چه مثال‌هایی از دامپینگ را می‌شناسید؟